Xẻ kênh, mở đường ra biển

Tác động & hiệu quả

Ông Trần Khiêu, phó chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh, bày tỏ quan điểm đồng tình với chủ trương của Chính phủ vì đây là dự án lớn, mang lại lợi ích cho cả khu vực ĐBSCL. Trước mắt tỉnh Trà Vinh cũng bị ảnh hưởng về mất đất đai, ảnh hưởng môi trường, địa bàn một số xã bị chia cắt, nhưng nếu tỉnh biết khai thác tốt các dịch vụ và du lịch sẽ tạo tiền đề cho kinh tế của tỉnh phát triển. Ông cũng đề nghị nếu dự án được phê duyệt, Chính phủ cần giải quyết cho tỉnh Trà Vinh xây dựng một cảng biển theo qui hoạch, tại khu vực huyện Trà Cú được bắc một cầu mới qua quốc lộ 53 để nối các xã bị cắt ven biển với trung tâm huyện Duyên Hải.

Được biết, đoạn kênh Tắt đào mới sẽ cắt quốc lộ 53 và tỉnh lộ 913 tại xã Dân Thành, huyện Duyên Hải và một phần xã Định An, huyện Trà Cú. Việc thi công kênh Tắt này sẽ khiến gần 10.000 hộ dân ở hai huyện bị mất đất sản xuất nông nghiệp, diện tích đất nuôi trồng thủy sản và phải di dời nhà ở, trong đó huyện Duyên Hải có 8.200 hộ với hơn 11.700 ha đất sản xuất và đất ở.

Nói về những giải pháp khắc phục của công trình kênh Tắt, ông Lê Trọng Vũ - chủ tịch UBND huyện Duyên Hải - cho biết: Đảng bộ và nhân dân trong huyện đồng tình thực hiện dự án, sẽ bàn giao mặt bằng sớm cho các nhà đầu tư khi dự án đào kênh Tắt qua kênh Quan Chánh Bố được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Tuy nhiên, Duyên Hải vốn là địa phương kinh tế chậm phát triển, nguồn thu nhập chính của người dân từ nghề nuôi trồng thủy sản, nghề sản xuất muối... Do vậy Nhà nước cần có những dự án tái định cư, giải quyết việc làm cho lao động, có chính sách hợp lý cho những người nuôi trồng thủy sản. Đặc biệt trên địa bàn huyện cần xây dựng những khu chế xuất, những cảng trung chuyển hàng hóa để địa phương được hưởng lợi từ công trình quốc gia này.

Đó là lối ra cho ĐBSCL

* Là người rất am hiểu về khu vực này cũng như có quá trình theo dõi dự án, theo ông, tính khả thi của phương án này ra sao?

- Tôi đã đi thực tế với Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng – Kỹ thuật biển suốt 20km kênh Quan Chánh Bố và 10km kênh Tắt sẽ đào mới. Đề án đã cung cấp thêm nhiều thông tin khoa học. Tôi rất đồng tình với phương án và dự kiến thiết kế. Tôi cho đây là một lối ra khá rõ cho việc vận chuyển hàng hóa của khu vực ĐBSCL. Việc xây dựng hai tuyến đê chắn sóng để hạn chế bồi lắng là một tính toán rất hiện thực. Nhưng vấn đề cần đặt ra là môi trường tự nhiên sẽ bị tác động như thế nào nếu triển khai dự án?

Dù theo phân tích của đơn vị tư vấn, lượng bùn đất bồi lắng không đáng kể nhưng với luồng nước ra vào và quá trình bồi lắng phù sa cũng cần đi sâu phân tích cho đủ cơ sở hơn. Thực hiện dự án không chỉ kết thúc khi dự án hoàn thành mà phải theo dõi những biến động sau đó. Đề phòng là cần thiết, nhưng nếu đề phòng đến mức sợ mà không dám làm gì hết thì coi như bằng không.

* Nhưng thưa ông, một số ý kiến lo lắng tình trạng xâm nhập mặn tại khu vực sẽ nhiều hơn sau khi có thêm một cửa nữa thông với biển?

- Lo lắng về chuyện xâm nhập mặn của dự án là điều có thật nhưng so với các cửa sông như Cổ Chiên, Hàm Luông, cửa Tiểu, cửa Đại... là không đáng kể. Nếu đào kênh Tắt rộng ra thì về mặt môi trường có thể được nhiều hơn là mất. Thực tế hiện nay là không còn rừng mà chủ yếu là đất nuôi tôm, vì con tôm đã ăn hết rừng rồi (cười). Nếu như phát hiện sớm hướng ra này thì sự chọn lựa cũng phải như vậy. Mở kênh là thêm lợi thế về kinh tế - xã hội cho cả vùng sông Hậu, nhất là các địa phương liên quan như Trà Vinh và cả tuyến cảng. Nhân đây tôi cũng nhắc lại: ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau phải hết sức quan tâm đến môi trường nuôi tôm. Ở một số vùng đất chuyên canh nuôi tôm tôi đã từng đi qua, gần như là sa mạc trong mùa khô. Nghiên cứu thế nào để vừa nuôi tôm nhưng vẫn giữ được vùng sinh thái, là vấn đề môi trường cần đặt ra bức xúc hơn so với tuyến kênh Tắt.

* Để dự án triển khai nhanh, điều bận tâm nhất hiện nay là vấn đề gì, thưa ông?

- Đó là chuyện thủ tục. Làm sao khắc phục nhanh về các thủ tục chính từ hệ thống quản lý của mình. Thủ tục càng nhanh thì công trình càng đưa vào thi công và sử dụng sớm. Các ngành liên quan cần phối hợp thật tốt, các địa phương liên quan phải tích cực chung quanh việc giải tỏa đền bù thỏa đáng cho dân. Cần xác định rõ thời gian, có mở đầu là phải có kết thúc trong thực hiện. Về phía tổ công tác, nên tranh thủ báo cáo dự án với Thủ tướng Chính phủ để có quyết định sớm. Phải hết sức tranh thủ thời gian. Thời gian là tài sản quốc gia. Lãng phí thời gian là sự lãng phí lớn nhất.

Bài toán tốn kém do vận chuyển bằng đường vòng đã thấy. Nhiều năm qua, đường ra của khu vực đồng bằng bị kẹt. 70-80% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu phải qua cụm cảng của TP.HCM. Vì vậy mà cụm cảng TP.HCM cũng đang quá tải. Tuyến cảng Hậu Giang được mở thoáng ra biển với trọng tải lớn là chia sẻ bớt với cụm cảng TP.HCM vừa giải quyết lối ra cho ĐBSCL. Ta bắt đầu từ bây giờ là đã quá chậm.

* Xin cảm ơn ông.